Prawo do odmowy obecności osób trzecich podczas udzielania świadczeń zdrowotnych

O tym, że jako pacjentka masz prawo do poszanowania Twojej intymności i godności, pisałam już wiele razy.

Proszę Cię, abyś zawsze o tym pamiętała.

Udzielanie świadczeń zdrowotnych wymaga respektowania m.in. prawa pacjentki do intymności. 

Co za tym idzie?

Jednym z elementów tego prawa jest…

Prawo do odmowy obecności osób trzecich podczas udzielania świadczeń zdrowotnych

Masz prawo do wyrażenia sprzeciwu wobec uczestnictwa – przy udzielaniu świadczenia zdrowotnego – osób, których obecność nie jest bezwzględnie konieczna do prawidłowego przeprowadzenia określonej czynności medycznej.

Informując Cię, że masz prawo sprzeciwić się obecności innych pacjentek, salowych etc. w trakcie udzielania świadczeń medycznych, chyba Cię nie zaskoczę. 🙂

Obecność studentów kierunków medycznych

Ale co z obecnością np. studentów kierunków medycznych?

Kwestia kręgu osób, które mogą być obecne przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych uregulowana została w:

Art. 22 ust. 2 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta który stanowi, iż:
,,Osoby wykonujące zawód medyczny, inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych, uczestniczą przy udzielaniu tych świadczeń tylko wtedy, gdy jest to niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia lub wykonywanie czynności kontrolnych na podstawie przepisów o działalności leczniczej. Uczestnictwo, a także obecność innych osób wymaga zgody pacjenta, a w przypadku pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, jego przedstawiciela ustawowego, i osoby wykonującej zawód medyczny, udzielającej świadczenia zdrowotnego.”

Musisz jednak wiedzieć, że ww. przepis nie ma zastosowania m.in. do klinik i szpitali akademii medycznych.

Art. 36 ust. 4 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty wprost stanowi, iż:
,,Do klinik i szpitali akademii medycznych, medycznych jednostek badawczo-rozwojowych i innych jednostek uprawnionych do kształcenia studentów nauk medycznych, lekarzy oraz innego personelu medycznego w zakresie niezbędnym do celów dydaktycznych nie stosuje się art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.”

Warto jest jednak wiedzieć, że sam fakt przyjęcia do szpitala klinicznego nie jest równoznaczny z wyrażeniem – nieodwoływalnej – zgody na uczestnictwo studentów w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych.

Po prostu w przypadku podmiotów wskazanych w art. 36 ust. 4 ww. ustawy, pacjentka nie musi wyrażać odrębnej zgody na ich uczestnictwo. Niemniej jednak, pacjentka ma prawo wyrazić sprzeciw wobec ich obecności.

Co za tym idzie, udział innych osób w udzielaniu świadczeń zdrowotnych – w tym między innymi studentów kierunków medycznych – jest możliwy wyłącznie po wyrażeniu przez Ciebie zgody.

Ty, jako pacjentka, bądź jako przedstawiciel ustawowy małoletniej córki, możesz sprzeciwić się obecności osób trzecich [w tym studentów], w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych.

Ba! Nie musisz nawet podawać powodu dla którego wyrażasz sprzeciw.

Podsumowanie – Prawo do odmowy obecności osób trzecich podczas udzielania świadczeń zdrowotnych

Abstrahując od powyższego, nie można zapominać, że lekarz ma prawny i etyczny obowiązek poszanowania godności pacjentki. A więc i jej prawa do prywatności i intymności.

Jego relacje z pacjentką powinny być oparte na wzajemnym zaufaniu.

Intymność i godność pacjentki należy do jej dóbr osobistych chronionych na podstawie art. 23 i art. 24 Kodeksu cywilnego i stanowi wyraz konstytucyjnej zasady poszanowania godności człowieka.

Stwierdzić zatem należy, że w sytuacji, gdy pacjentka – przebywająca w szpitalu klinicznym – wyraźnie sprzeciwia się obecności studentów, lekarz powinien uszanować jej życzenie.

Co prawda, ww. przepis art. 36 ust. 4, nie przewiduje w swej treści konieczności wyrażenia przez pacjentkę sprzeciwu, możliwość taka wynika jednak z innych zasad prawnych, w tym z zasady poszanowania godności i intymności pacjenta.

Luiza Słychan
adwokat

Zdjęcie: Thirdman

***

Prawo pacjentki do życia rodzinnego

O tym jaki jest podstawowy katalog praw pacjenta oraz jak ukształtowany jest system ochrony tych praw, informowałam Cię w moich pierwszych wpisach.

Tym razem, chciałabym powyższy katalog rozszerzyć o zagadnienie prawa pacjentek do życia rodzinnego [Czytaj dalej…]